عوارض جانبی مصرف بیش از حد ویتامین‌ها
زمانی که سخن از ویتامین و مکملها به میان می‌آید، به این معنی نیست که مصرف بیشتر ویتامین به نفع بدن ما است. مصرف بیش از حد ویتامین‌ها ممکن است عوارض جانبی ناخوشایند یا جدی به همراه داشته باشد و برخی از ویتامین‌ها اصلاً نباید به‌صورت مکمل مصرف شوند.
ویتامین‌های محلول در آب، مانند ویتامین C و ب‌کمپلکس، به بافت‌های بدن منتقل می‌شوند و در بدن شما ذخیره نمی‌شوند. ویتامین‌های محلول در چربی مانند E، D، K، A به همراه چربی‌ها در رژیم غذایی شما جذب می‌شوند و در بافت چربی بدن و کبد ذخیره می‌شوند.
دکتر گربر می‌گوید: “این نوع ویتامین‌ها در چربی ما گرفتار می‌شوند، قسمت‌های غیر عضلانی بدن ما.” “هرچه مکمل‌های بیشتری با دوزهای بالاتر مصرف کنیم، بیشتر تجمع می‌یابند و دفع نمی‌شوند.”
اگرچه مصرف بیش از حد این ویتامین‌ها به طور طبیعی به همراه رژیم غذایی متعادل دشوار است، اما مصرف بیش از حد مکمل‌های ویتامین ممکن است پیامدهای منفی به همراه داشته باشند.
در مورد عوارض مصرف بیش از حد ویتامین‌ها بیشتر بدانید تا از زیاده‌روی در مصرف مکملها جلوگیری کنید.
معده درد
اولین علامتی که نشان دهنده مصرف بیش از حد ویتامین یا مکمل است، معمولاً مشکلات گوارشی است. ممکن است تهوع، استفراغ یا اسهال را تجربه کنید که ممکن است بخاطر مصرف ویتامین معده خالی باشد که بهتر است آن را به همراه غذا میل کنید و یا اینکه بیش از حد نیاز بدن، ویتامین مصرف کرده‌اید. برای اطمینان خاطر بیشتر، سعی کنید قبل از شروع مصرف ویتامین یا مکمل با پزشک خود مشورت کنید.
ریزش مو
یکی از عوارض جانبی مصرف بیش از حد ویتامین A، ریزش مو است که یک ویتامین محلول در چربی است. برخلاف ویتامین‌های محلول در آب که بدن ویتامین اضافی را از طریق ادرار دفع می‌کند، ویتامین‌های محلول در چربی، در چربی بدن ذخیره می‌شوند. اگر بیشتر از حد نیاز بدن ویتامین مصرف کنید، منجر به مسمومیت خواهد شد. سایر ویتامین‌های محلول در چربی D ، E و K هستند که نباید از اینها بیشتر از حد توصیه شده مصرف کنید.
افزایش احتمال سرطان
بله. اما در واقع، این همان چیزی است که تحقیقات در مورد مصرف مکمل‌های بتاکاروتن و ویتامین E یا مصرف مقادیر بیش از حد بیوتین اشاره کرده‌اند. بهار سال گذشته، گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده (USPSTF) رسماً توصیه کرد که از مصرف بیش از حد مکمل‌های ویتامین E یا بتاکاروتن بپرهیزید، زیرا ممکن است خطر ابتلا به سرطان یا بیماری‌های قلبی را افزایش دهند. بر اساس مطالعات دیگر، مردان پس از مصرف دوزهای زیاد بیوتین، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند.
مشکلات عصبی
مصرف بیش از حد برخی ویتامین‌ها مانند ویتامین B6 ممکن است منجر به مشکلات عصبی مانند نوروپاتی (بی‌حسی) یا مورمور شدن شود. برای جلوگیری از این امر، هرگز این ویتامین را بیشتر از مقدار توصیه شده مصرف نکنید.
در مصرف ویتامین‌های محلول در چربی A، E و K بیشتر دقت کنید:
ویتامین A، ویتامین محلول در چربی است که به طور طبیعی در بسیاری از غذاها مانند گوشت گاو، تخم‌مرغ، میوه‌ها و سبزی‌ها وجود دارد. مصرف بیش از حد این ویتامین منجر به مشکلات گیجی، ریزش مو، آسیب به کبد و ازبین‌رفتن استخوان شود. همچنین باعث افزایش خطر مرگ و مشکلات ریوی برای افرادی شود که سابقه سیگارکشیدن دارند.
ویتامین E، ویتامین محلول در چربی است که به طور طبیعی در غذاها یافت می‌شود و به برخی غذاهای غنی شده اضافه می‌شود که از سلول‌ها در برابر آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد مانند آلودگی هوا محافظت می‌کند. اما مصرف بیش از حد این مکمل، خطر خونریزی به‌ویژه خونریزی مغزی را افزایش می‌دهد.
ویتامین K، یک ماده مغذی محلول در چربی است که برای لخته شدن خون، سلامت استخوان‌ها و سایر عملکردهای بدن مهم است. به‌ندرت پیش می‌آید که با خوردن چیزهایی مانند کلم بروکلی در مصرف ویتامین K زیاده‌روی کنید. اما در صورت مصرف مکمل، اگر بیش از حد مصرف کنید، ممکن است باعث لخته شدن خون شود که منجر به حمله قلبی و سکته مغزی خواهد شد.
در مصرف ویتامین C و زینک زیاده‌روی نکنید
با فصل سرما، فصل آنفولانزا و همه‌گیری کووید -۱۹، بسیاری از افراد با تصور اینکه می‌توانند از این طریق با بیماری کووید مقابله کنند و حتی از ابتلا به بیماری‌ها جلوگیری کنند، مصرف ویتامین C و زینک خود را افزایش می‌دهند. اما هنوز مزایای بالقوه آنها مشخص نیست، به‌ویژه هنگامی که سخن از کووید ۱۹ به میان می‌آید.
علائم زیاده‌روی و مصرف بیش از حد ویتامین C و روی
ویتامین C به‌طورکلی بی خطر است، اما در دوزهای بالا، ممکن است باعث اسهال و حالت تهوع شود. همچنین ممکن است باعث افزایش اشتباه در نتایج قند خون شود، که ممکن است برای بیماران دیابتی مشکل ساز باشد.
قند خون پایین ممکن است باعث لرزش و تعریق شود و حتی ممکن است منجر به تشنج یا ازدست‌دادن هوشیاری شود.
دکتر گربر می‌گوید: “بیماران دیابتی از دستگاه‌های اندازه‌گیری قند خون خانگی خود استفاده می‌کنند و سطح قند خون آنها خوب به نظر می‌رسد، اما مصرف دوز بالای ویتامین C میزان واقعی قند خون پایین را پنهان می‌کند.”
در صورت مصرف طولانی مدت، به ویژه در دوزهای بالا، زینک خوراکی نیز ممکن است باعث مشکلات گوارشی و بسیاری مشکلات دیگر شود. میزان بالای روی ممکن است باعث کمبود مس، اختلالات چشایی، اثرات خونی و عصبی شود و ممکن است با برخی داروها و آنتی بیوتیک‌ها تداخل داشته باشد.
قبل از مصرف ویتامین یا مکمل، با پزشک خود مشورت کنید. برای ارزیابی سلامت کلی خود و اینکه آیا ممکن است کمبود ویتامین داشته باشید، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک ممکن است برخی مکمل‌های بدون نسخه را توصیه کند یا تعدیل رژیم غذایی ساده‌ای را پیشنهاد کند که به شما در بازگشت به مسیر درست کمک خواهد کرد.
همچنین باید با پزشک خود مشورت کنید تا متوجه شوید که آیا ویتامین‌ها با سایر داروهایی که مصرف می‌کنید تداخل دارند یا خیر.
